HAŞIL & XASIL

 



Haşıl kelimesi, Türkçeye Ermenicede lapa veya çorba anlamına gelen "xašil" kelimesinden geçmiştir. Haşıl Anadolu'da Sivas, Kars, Erzurum, Rize, Erzincan, Tunceli, Gümüşhane, Bayburt ve Kuzey İran’da yapılan bir yemektir. Bölgeye göre haşılın yapımı değişiklik göstermektedir. Buna göre yörelerde buğday ya da bulgurla yapılır. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve eritilmiş tereyağı dökülerek yenen haşılın yapılışı oldukça kolay lezzeti ise benzersiz.

Kars usulü; Buğday, un, tuz, yoğurt, sarımsak ve tereyağı ile yapılır. Kars usulü haşıl yapılırken buğdaylar su ve tuzla beraber pişirilerek buğdayın suyu çekmesi sağlanır. Suyu çeken buğdaya un eklenir. Ardından yoğurt ve sarımsakla sarımsaklı yoğurt yapılır. Haşılın üzerine önce tereyağı, sonra sarımsaklı yoğurt dökülür. Son aşamada tabağın ortası boşaltılır ve boşaltılan yere tereyağı ilave edilir.

Sivas usulü;  Sivas usulü haşılın ana malzemesi bulgur veya yarma buğdaydır. Kullanılan diğer malzemeler ise süzme yoğurt, su, tuz ve tereyağıdır. Yapımı Kars usulü haşıla benzer. Kullanılan malzeme tam olarak piştiğinde üzerine yağ eklenir.

Kuzey Erzurum ve Batı Rize usulü; Rize'nin batısı ve Erzurum'un kuzeyinde de popüler olan Haşıl, en çok Erzurum'un Torul ve Rize'nin İkizdere ile Salarha bölgelerinde yapılır. Diğer yörelerden farklı olarak yapımında kavut unu kullanılır. Ayrıca tereyağı, yoğurt ve sütte Rize-Erzurum usulü haşıl için kullanılan malzemelerdendir. Rize usulü haşıl yapılırken ilk önce mısır unu su ile beraber pişirilir. Sonrasında pişirme devam ederken karışıma tereyağı ilave edilir. Yemek katı kıvama gelince soğuması için ateş kapatılır. Soğuyan haşılın üzerine yoğurt veya süt eklenerek servis edilir. Haşıl, ortasına tereyağı konularak yenir. Geleneksel olarak haşıl yenirken tereyağına ekmek bandırılır. Yağın bitmesiyle beraber aynı yere yoğurt konur ve ekmeği bandırarak yemeğe devam edilir. Tercihen haşılın pişirildiği tavada sıcak servis edilir.

Doğu Rize usulü; Laz mutfağında da tüketilen haşıl, Rize'nin Çamlıhemşin, Ardeşen ve Pazar ilçelerinde "centuseri" adıyla tüketilir. Centuserinin yapımında mısır unu, su ve tereyağı kullanılır.

İran usulü; İran Türklerinin yaptığı haşıl bir helva türüdür. Kullanılan hamura tatlandırıcı olarak şeker veya bal eklenir.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

KLORA SİR

PİRİNÇ

MISIR NİŞASTASI